زبان بدن
شاید فکر کنید تنها زبانی که ما با آن صحبت می‌کنیم گفتار و کلام است. اما جالب است بدانید که زبان کلام و گفتار ما تنها زبان و فن بیان ما نیست !
زبان بدن یا Body language ما هم نقش بسیار بزرگ و پر رنگی را در ارتباطات ما ایفا می کند و بدون آن، به هیچ وجه نمی توانیم منظور خود را به مخاطبانمان برسانیم. نکته مهم اینجاست که همه افراد ما را در 3 ثانیه اول که می بینند قضاوت می کنند و اگر زبان بدن خوبی نداشته باشیم، حتماً در ذهن آن ها وجهه خوبی نخواهیم داشت.
بله، چیزهایی که نمی گوییم هنوز هم می تواند حجم زیادی از اطلاعات را منتقل کند. از حالات چهره گرفته تا حرکات بدن. بالاخص در ارتباطات گسترده، مثل زمانی که فرد در یک همایش در حال سخنرانی است، در کنار نشانه های کلامی به مهارت هایی که از آن با عنوان زبان بدن در سخنرانی یاد می شود، نیاز دارد.
حال لحظه ای به این فکر کنیم که یک فرد با حالات چهره خود چقدر توانایی انتقال اطلاعات به مخاطب یا مخاطبین خود دارد؟! با حرکات بدن خود چطور؟
زبان بدن چیست
زبان بدن یا تن‌گفت به مجموعه‌ی رفتارهای غیرکلامی و فیزیکی اطلاق می‌شود که در آن فرد بدون صحبت کردن قادر به انتقال پیام و برقراری ارتباط با دیگران است.
زبان بدن گشوده
بهترین وضعیت بدن در حین برقراری ارتباط، صحبت کردن و یا سخنرانی، در حالت گشوده است که اصطلاحاً به آن زبان بدن گشوده می‌گوییم.
منظور از زبان بدن گشوده، وضعیتی است که دست‌ها کاملاً از هم فاصله گرفته و اغلب به‌صورت موازی قرار می‌گیرند. در این حالت باید سعی شود که شخص یا اشخاص روبروی ما به راحتی بتوانند کف دست هایمان را ببینند. وقتی دست‌ها از یکدیگر فاصله دارند حالتی به وجود می‌آید که از نظر ضمیر ناخود آگاه شخص مقابل، شما آماده در آغوش گرفتنشان هستید. در این حالت حس خوشایندی به اشخاص دست می‌دهد. پیام این زبان بدن، اشتیاق زیاد شما برای برقراری ارتباط، ادامه صحبت و صمیمیت است.
زبان بدن بسته
وقتی در ارتباطات و در حین گفتگو، دست های ما یکدیگر را بگیرند ما زبان بدن بسته را ایجاد کرده‌ایم. همان‌طور که گفته شد ما از طریق زبان بدن، پیام های بی‌شماری را به مخاطب خود ارسال می‌کنیم و ناخودآگاه مخاطبمان نیز این پیام‌ها را دریافت می‌کند. وقتی زبان بدن ما در حالت بسته قرار دارد، بین خودمان و افراد مقابلمان دیواری ایجاد کرده‌ایم و این یعنی تمایلی به برقراری و یا ادامه ارتباط نداریم.
پس نتیجه می‌گیریم که زبان بدن بسته برای ارتباطات اصلاً مناسب نیست ؛ بنابراین باید مراقب زبان بدن خود باشیم تا در زمان برقراری ارتباط و یا صحبت کردن، به هیچ عنوان حالت بسته را به خود نگیرد. اگر شما در حال گزارش دادن یا سخنرانی هستید، باید تا آنجایی که می‌توانید نسبت به شنوندگان خود باز و پذیرا باشید.
تقدم زبان بدن بر ارتباط کلامی در دیدارها و جلسات
حتماً به این نکته توجه کرده‌اید که وقتی فردی را در یک مهمانی یا در خیابان و محیط کار می‌بینید، ارتباط غیرکلامی در قالب زبان بدن، پیش از ارتباط کلامی آغاز می‌شود.
شما به شیوه‌ی حرکت کردن او، حالت چهره‌اش هنگام نگاه کردن و میل یا بی‌میلی او به دست دادن توجه می‌کنید. همچنین می‌کوشید با استفاده از ارتباط چشمی، حدس بزنید که فضای احساسی حاکم بر گفتگو چگونه خواهد بود.
بعد از رد و بدل شدن تمام این پیام‌ها و شکل‌گیری پیش فرض‌های ارتباطی، تازه نخستین ارتباط کلامی شکل می‌گیرد.
بنابراین می‌توان گفت ارتباط غیرکلامی و به طور خاص زبان بدن در ابتدای یک گفتگو می‌تواند بر تمام آن گفتگو (یا لااقل بخش‌های نخستینِ آن) سایه بیندازد.
چگونه زبان بدن خود را بهبود ببخشیم؟ (۲ تکنیک)
زبان بدن یک فرآیند بسیار سریع است که نیاز دارد که شما لحظه به لحظه بر آن تمرکز داشته باشید. آنها ناخودآگاه از سمت شما ساطع می شوند و حتی خودتان هم از آن خبر ندارید.
بنابراین لازم است که بر بدن خود و حرکاتتان آگاه باشید. در زیر دو عامل مهم برای تقویت زبان بدن را برای شما معرفی می کنیم.
۱. استرس خود را در لحظه مدیریت کنید
استرس باعث می شود که توانایی شما در برقراری ارتباط پایین بیاید. زمانی که شما دچار استرس و اضطراب می شوید سیگنال های غیرکلامی ناهماهنگ و گیج کننده به دیگران ارسال می کنید و این حالت اضطرابتان را به آنها نیز منتقل می کنید.
به یاد داشته باشید احساسات هم مانند سرماخوردگی مسری هستند. بنابراین اگر وضعیت بدنی شما استرس را تداعی کند، این استرس به دیگران نیز منتقل می شود. اگر احساس می کنید که استرس شدیدی دارید، باید آن را مدیریت کنید تا زبان بدن شما بهبود پیدا کند.
سریع ترین و آسان ترین راه برای اینکه استرس خود را کنترل کنید این است که از حواستان استفاده کنید.
مثلا اطراف را خوب نگاه کنید، بو کنید، مزه ها را بچشید، یک ورزش کوتاه آرامش بخش انجام دهید، به یک موسیقی خاص گوش دهید و…
۲. سواد عاطفی خود را افزایش دهید
برای اینکه بتوانید زبان بدن خود را بهبود ببخشید، باید از احساسات خودتان و تاثیری که این احساسات بر روی شما دارند آگاهی پیدا کنید.
آگاهی از احساسات دیگران باعث می شود که بتوانید به راحتی دیگران را بشناسید و فردی آدم شناس هم بشوید. همچنین اگر از احساسات آنها آگاه شوید دیگران را راحت تر درک خواهید کرد.
از کودکی به ما گفته شده که احساسات منفی خود را پنهان کنید. خشم، غم و یا ترس های خود را برزو ندهید و در واقع احساسات بد منفی خود را خاموش کنید. شاید شما بتوانید این احساسات را انکار کنید، اما آنها از بین نمی روند و بر رفتار و زبان بدن شما تاثیر می گذارند.
اگر سواد عاطفی خود را افزایش دهید، می توانید به راحت ترین با آنها کنار بیایید و زبان بدن و حالات غیرکلامی خود را راحت تر کنترل کنید تا سیگنال منفی به دیگران ندهید.
ویژگیهای زبان بدن
1. قدرت دست‌ها را دست کم نگیرید
دست‌های ما به خوبی در مورد اینکه ما چه کسی هستیم، صحبت می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که مغز ما بیش از هر عضو دیگر بدن به دست‌ها توجه می‌کند، زیرا تکامل یافته‌ایم که به آنها به عنوان یک مکانیسم ایمنی نگاه کنیم تا مطمئن شویم دیگران به ما حمله نمی‌کنند. اگر دقت کرده باشید مغز ما در اعتماد کردن به کسی زمانی که دستان او را نمی‌بینیم، مشکل دارد!
هر زمان که جلسه دارید، دستان خود را بالای میز نگه دارید. میزان اعتماد به شما افزایش می‌یابد و می‌توانید از ابزاری حیاتی برای ارسال پیام و انتقال نگرش استفاده کنید.
علاوه بر این، مطالعه‌ای توسط دانشگاه کلگیت نشان داد که استفاده از حرکات دست باعث می‌شود مردم با دقت بیشتری به شما گوش دهند. بااین‌حال، این بدان معنا نیست که شما باید دستان خود را به شدت تکان دهید تا منظور خود را بیان کنید. فضای مناسب برای صحبت کردن دست از بالای سینه تا پایین کمر است. اگر خارج از این محدوده بروید، حواس‌پرتی ایجاد خواهید کرد!
برای یادگیری نحوه استفاده درست از حرکات دست، می‌توانید به سخنرانی‌های تأثیرگذار در TED نگاه کنی تا ببینید این سخنرانان چگونه از حرکات دست برای توضیح پیام خود استفاده می‌کنند. سپس می‌توانید هنگام آماده شدن برای ارائه خود، استفاده از آن حرکات را تمرین کنید.
2. برای نشان دادن علاقه خود،سرتان را به حرکت درآورید
دیل کارنگی، استاد تأثیرگذاری بر مردم و نویسنده کتاب مشهور “آیین دوست یابی”، به شاگردانش توصیه کرد که نشان دهند به افرادی که با آنها صحبت می‌کنند علاقه مند هستند. یکی از راه‌هایی که می‌توانید این کار را به صورت غیرکلامی انجام دهید، استفاده از تکان دادن سر به صورت سه گانه است. سه تکان سریع و کوچک پشت سر هم نشانه غیرکلامی است برای اینکه به طرف مقابل بگویید «بیشتر بگو» یا «می‌شنوم، توضیح بده».
این یک راه عالی برای نشان دادن این است که شما علاقه مند و درگیر صحبت‌های طرف مقابل هستید و مردم را تشویق می‌کند تا با دیده باز، با شما صحبت کنند.
3. عدم استفاده از نشانه‌های اضطراب و بی‌اعصابی
یاد بگیرید که از نمایش زبان بدن عصبی خودداری کنید تا مضطرب یا ناتوان به نظر نرسید. رایج‌ترین رفتارهای این‌چنینی در زبان بدن عبارت‌اند از:
- دست‌هایی که به هم فشار می‌آورند
- شکستن انگشتان دست‌ها
- مالش بازوها
- کندن پوست لب
گاهی اوقات تشخیص علائم عصبی خودمان دشوار است، چون آنها را بدون فکر کردن انجام می‌دهیم. از یک دوست یا همکار بخواهید که به شما بگوید آیا چنین رفتارهایی از شما می‌بیند یا خیر؟ وقتی آگاه شوید، می‌توانید اقداماتی برای متوقف کردنشان انجام دهید.
4. آینه دیگران باشید!
مطالعه‌ای که در هاروارد بیزینس ریویو انجام شد نشان داد فروشندگانی که گفتار و زبان بدن مشتریان را تقلید می‌کنند، تعاملات مثبت‌تری دارند و در مجموع موفق‌تر از کسانی هستند که این کار را انجام نمی‌دهند. راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید با آن آینه دیگران باشید، مثلاً:
- آهنگی که دوست دارند را بخوانید
- سرعت گفتارتان را مثل آنها کنید
- با مواضع آنها موافقت کنید
- رفتارتان را با آنها مطابقت دهید
5. سطح استرس خود را کاهش دهید
لحظه‌ای که شروع به احساس استرس می‌کنید، سطح کورتیزول شما افزایش می‌یابد که باعث تشدید احساس اضطراب می‌شود. در اینجا نحوه استفاده از زبان بدن برای ریلکس بودن آورده شده است:
- سینه و گردن خود را جلو دهید
- پاهای خود را به اندازه عرض شانه محکم روی زمین قرار دهید
- بازوهایتان را خیلی سفت نگیرید
این‌ها ویژگیهای زبان بدن قوی است. هرچه فضای بیشتری اشغال کنید و عضلاتتان شل‌تر باشند، کورتیزول کمتری تولید خواهید کرد که باعث کاهش استرس شما می‌شود.
6. لبخند بزنید (در زمان مناسب)
بسیاری از حرفه‌ای‌های زبان بدن می‌گویند باید بیشتر لبخند بزنید اما این همیشه ایده خوبی نیست. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که در موقعیت‌های قدرت و کاریزما قرار دارند، درواقع زیاد لبخند نمی‌زنند، در عوض، در زمان مناسب لبخند می‌زنند. وقتی برای اولین بار به یک نفر سلام می‌کنید، بهتر است در پایان مکالمه، لبخند بزنید. یادتان باشد لبخند زدن بیش‌ازحد ممکن است نتیجه عکس دهد.
7. بهتر است به صورت زاویه‌دارتر بنشینید
نحوه نشستن شما بیش از آنچه فکر می‌کنید بر رفتار شما تأثیر می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهند وقتی بدن ما مستقیماً در مقابل شخص دیگری قرار می‌گیرد، مغز فرد مقابل را بیشتر متخاصم می‌داند. هنگام صحبت با همکاران و مافوق، بهتر است با زاویه کمی بنشینید یا بایستید. این کار باعث می‌شود کمتر تهدیدکننده به نظر برسیم و ضربان قلب هر دو طرف را کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
تلاش کردیم در این مقاله با موضوع زبان بدن، نکات مهم این حوزه را برایتان تعریف کنیم و مثال‌هایی هم بزنیم. البته که یادگیری زبان بدن تنها با همین مقاله غیرممکن است. بلکه باید در مورد آن مطالعات بیشتری داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید